Sejam bem vindos ao meu blog comentem, compartilhem dando ujavascript:void(0)ma força para os amigos que queiram entrar em contato segue meu whatsapp (21) 99585 6604 ou (21) 97537 7034. Pejigan Anderson de Bessen
Arquivo do blog
-
▼
2019
(13)
-
▼
novembro
(11)
- Peço aos amigos que compartilhem me dando uma forç...
- Falar mau de Pai de Santo ? casa de axé ? Ogan é m...
- ORIENTAÇÕES BÁSICAS SOBRE O IDIOMA YORÙBÁ ALFABETO
- PORTUGUÊS – YORUBA
- KékeréYorùbá Módulo de estudo
- GRAMÁTICA YORUBÁ
- Caminhos de Axé 1# Iawô - Com Cânticos de Xangô - ...
- DICAS PARA TOCAR RUM / AGUERE OXOSSÍ - TOQUE ATABAQUE
- Dicas tóque atabaque RUM / Adabí#1 - com Pejigan A...
- Orin Okôn Cânticos do Coração (Oxum) Bata Pejigan ...
- Orin Okôn Cânticos do Coração (Oxum) Vídeo 2
-
▼
novembro
(11)
sábado, 30 de novembro de 2019
domingo, 24 de novembro de 2019
sexta-feira, 8 de novembro de 2019
ORIENTAÇÕES BÁSICAS SOBRE O IDIOMA YORÙBÁ ALFABETO
ORIENTAÇÕES
BÁSICAS SOBRE O IDIOMA YORÙBÁ
ALFABETO
Os verbetes deste Dicionário estão relacionados na ordem
natural do alfabeto yorùbá, num total de 25 letras:
A B D E
Ẹ F G GB H
I J K
L M N O
Ọ P R
S Ṣ T U
W Y
Destacamos as vogais simples em número de 7:
A E Ẹ
I O Ọ
U
As vogais nasais são formadas com o acréscimo da letra N:
AN ẸN IN ỌN UM
PRONÚNCIA
Letras
idênticas são diferenciadas por um ponto embaixo:
Ọ - tem o som aberto como em bala.
O - tem o som fechado como em bola.
Ẹ - tem o som aberto como em dela.
E – tem o som fechado como em dele.
Ṣ - tem som de X e CH, como em xadrez e chova.
S – tem o som de S como em saúde.
As
demais letras têm a pronúncia idêntica ao português, exceto as seguintes:
H – não é muda, tem um som aproximado a RR.
G – tem um som gutural como em gostar, e nunca terá um som como em gentil.
J – tem o som de DJ como em adjetivo, adjunto, adjacente e djavan.
R – tem som brando como em arisco.
W – tem som de U.
N – quando seguido de consoante para formar o gerúndio
dos verbos, tem um som gutural, aproximado de UN. Ao lado de vogais, terá
condições de dar a elas um som nasal.
P – tem o som de KP lidas ao mesmo tempo, e não uma após
a outra.
GB – as duas letras são pronunciadas ao mesmo tempo.
As sílabas NA e MỌ devem ser pronunciadas com um som nasal.
Quando houver duas ou mais vogais iguais juntas, a pronúncia das vogais
deverá se alongadas, em vez de serem pronunciadas separadamente.
SISTEMA
TONAL
A língua yorùbá admite sinais para indicar a forma de
pronúncia da palavras, e são representados por acentos superiores, da forma
como conhecemos em nosso idioma. Eles são baseados na musicalidade natural a
linguagem yorubá. Além disso, são extremamente importantes por diferenciar
palavras e justificar elisões. Cada sílaba admite três tons possíveis,
identificados como as três notas musicais.
Tom alto (mi)
acento agudo ´ Ẹlẹmi, egúngún, elégédé
Tom médio (ré) sem acento Ẹranko, oore, yemọja
Tom baixo (dó) acento grave `
ṣàṣàrà, òṣùmàrè, àmàlà
Representação gráfica do tons das palavras:
Vogais Alongadas
Já foi
observado que o idioma Yorùbá possui um som melódico influenciado pela nota musicais
dó, ré e mi, equivalentes aos tons alto, médio e baixo.
O alongamento
de vogais é um exemplo e ocorre numa frase mediante determinadas regras:
a) substantivo segundo de um possessivo tem a
vogal final alongada somente na fala.
Bàbá mi = meu
pai; pronunciar bàbáà mi
b) Dois
substantivos juntos, a vogal do primeiro é estendida na fala e na escrita, se o
substantivo seguinte começar com consoante: Èdè = idioma / ÈdèèYorùbá = língua
yorubá.
c) Nínú =
dentro, interior. A vogal final é estendida quando o nome que lhe segue começa
com consoante: Nínúuyàrá = dentro do quarto.
d) Dois verbo juntos, a vogal final do primeiro
e estendida, opcionalmente
Ex: Fẹ́ =
querer
Mofẹ́ẹ́ lọjáde
Eu quero ir
embora
e) Ṣí = para, em direção a; quando propiciado
antes de um verbo, a vogal é estendida com o tom alto.
A bẹ̀rẹ̀
sííkàwé
Nós começamos
a ler.
f)
Substantivo segundo de um verbo afirmativo, a vogal final do substantivo é
estendida com tom alto:
Bọ́sẹ́ = nome
masculino
Bọ́sẹ̀ẹ̀ wẹ̀
= Bosẹ́ = tomou banho
g) Verbo com partícula indicativa do tempo do
verbo tem a vogal alongada quando seguida de outro verbo:
Ó nrìnínlọ
Ele está
caminhando
ÈminkóèdèYorùbá
Tradução
Eu estou
aprendendo a língua Yorùbá
Elisão e Assimilação
São
características fundamentais da língua Yorùbá como forma de fala rápida e
objetiva. Como toda palavra Yorùbá termina com uma vogal simples ou nasal, se a
próxima palavra inicia com vogal, haverá uma contração de vogais, tornando-as
uma só palavra. Porém, como são constantemente encontradas em textos diversos,
é preciso conhecer alguns exemplos:
a) Verbo +
Substantivo
Já + ewé =
jáwé = colher folhas.
Rà + ẹja = rẹjá
= comprar peixe.
Gbà + oògùn =
gboògùn = receber medicamentos.
Kú + ọ̀sán =
káàsán = boa tarde.
b) Ni = ser
Ní = ter,
dizer, em, no, na; seguido de uma palavra que não comece com vogal I ou
qualquer consoante, eles se transforma em L:
Níowó = lówó
= ter dinheiro.
Níàpò = lápò
= no bolso.
Níilé = nílé = na casa, em casa.
Kíni o ṣe =
kíloṣe? = O que você faz?
Plural das
palavras
Gênero
gramátical
Frases
interrogativa
Substantivos
Adjetivos
Verbo
Verbo
monossílabos
Verbo
compostos
Verbo
complexo
Verbo
combinados
Pronomes
Advérbios
Preposição
Conjunções
Numerais
PORTUGUÊS – YORUBA
PORTUGUÊS – YORUBA
A
|
|
Acarajé
|
Àkàrà Jé
|
Acenar
|
Juwó
|
Acidente
|
Ìjábà
|
Adivinhação
|
Ifá
|
Agradecer
|
Dúpé
|
Água
|
Omi
|
Aipim
|
Ègé
|
Almoço
|
Onje Òsán
|
Amanhã
|
Lóla
|
Amar
|
Fé
|
Amarelo
|
Rúsúrúsú
|
Amarrar
|
So
|
Amigo(a)
|
Òrè
|
Andar
|
Rìn
|
Animal
|
Eranko
|
Ano
|
Odún
|
Anteontem
|
Ìjéta
|
Antes
|
Saju
|
Apodrecer
|
Rà
|
Aprender
|
Kó
|
Arroz
|
Ìresì
|
Árvore
|
Iji
|
Assim Seja
|
Axé
|
Azeite de Dendê
|
Epo Pupa
|
Azul
|
Àwo Ojú Òrun
|
B
|
|
Banana
|
Ògèdè
|
Banheiro
|
Balùwè
|
Banho
|
Wè
|
Barulho
|
Paríwò
|
Bater
|
Nà
|
Beber
|
Mu
|
Beleza
|
Dáda
|
Boa-Noite
|
E Kále
|
Boa-Tarde
|
E Káàsán
|
Boca
|
Enu
|
Bode
|
Òbukó
|
Boi
|
Malú Ako
|
Bom
|
Dára
|
Bom-Dia
|
E Káàárò
|
Borboleta
|
Labalábá
|
Braço
|
Apá
|
Branco
|
Funfun
|
Briga
|
Ìjà
|
Brisa
|
Atégùn
|
Bruxa
|
Àjé
|
Bruxo
|
Osó
|
Buraco
|
Ihò
|
C
|
|
Cabeça
|
Orí
|
Cabelo
|
Irun
|
Cabra
|
Èwúre
|
Caçador
|
Ode
|
Cadaver
|
Òkú
|
Cadeira
|
Àga
|
Café
|
Omi Dúdú
|
Café da Manhã
|
Onje Àárò
|
Camaleão
|
Agemo
|
Cantar
|
Korin
|
Cantiga
|
Orin
|
Cão
|
Ajá
|
Caracol
|
Ìgbín
|
Carne
|
Eran
|
Casa
|
Ilé
|
Cebola
|
Àlubósà
|
Cego
|
Afóju
|
Cemitério
|
Ilé Okú
|
Cerveja
|
Otí Bìá
|
Céu
|
Ojú Òrun
|
Chamar
|
Pè
|
Chapéu
|
Fìlà
|
Chefe
|
Ògá
|
Chegar
|
Dé
|
Chifre
|
Ìwo
|
Chuva
|
Òjò
|
Cidade
|
Ìlú
|
Cinza
|
Erú
|
Cobra
|
Ejò
|
Coco
|
Àgbon
|
Com Licença
|
Àgo Lónan
|
Começar
|
Bèré
|
Comer
|
Je
|
Comida
|
Onje
|
Comunidade
|
Ègbé
|
Conhecer
|
Mò
|
Cor
|
Àwó
|
Coração
|
Okan
|
Coroa
|
Adé
|
Correr
|
Sáré
|
Cortar
|
Gé
|
Cortar o Cabelo
|
Gé Irun
|
Costas
|
Èhin
|
Cozinhar
|
Sè
|
Crescer
|
Dàgbà
|
Criador
|
Èlédà
|
Criança
|
Omodé
|
D
|
|
Dançar
|
Jó
|
Dar
|
Fún
|
De manhã
|
Ni Àárò
|
De Nada
|
Kò Tòpé
|
De Noite
|
Lálé
|
De Pé
|
Dúro
|
De Tarde
|
Lósàn
|
Dedo
|
Ìka
|
Dente
|
Ehín
|
Dentro
|
Nínú
|
Descansar
|
Simi
|
Destino
|
Odù
|
Deus
|
Olórun
|
Dinheiro
|
Owó
|
Direita
|
Òtún
|
Diversão
|
Sirè
|
Domingo
|
Ojó Àikú
|
Dormir
|
Sùn
|
E
|
|
Ele(a)
|
Òun
|
Elefante
|
Erin
|
Eles(as)
|
Àwon
|
Encontrar
|
Pàdé
|
Enterro
|
Ìsinkú
|
Entrar
|
Wolé
|
Esconder
|
Pamó
|
Escravo
|
Erú
|
Espada
|
Idà
|
Espelho
|
Dígí
|
Espírito
|
Egúngún
|
Esposa
|
Àya
|
Esposo
|
Oko
|
Esquerda
|
Òsí
|
Estátua
|
Ére
|
Estômago
|
Agbèdù
|
Eu
|
Èmi
|
Exemplo
|
Apère
|
Explicação
|
Alàyé
|
F
|
|
Faca
|
Òbe
|
Falar
|
Ní
|
Falar
|
Sòrò
|
Família
|
Ebí
|
Feijão
|
Èwà
|
Ferro
|
Irin
|
Fígado
|
Èdò
|
Filho
|
Omo
|
Fogo
|
Inón
|
Folha
|
Ewé
|
Fome
|
Ebi
|
Fritar
|
Dín
|
G
|
|
Galinha
|
Adie
|
Galo
|
Àkùko
|
Gavião
|
Àwodi
|
Gelado
|
Tútù
|
Gêmeos
|
Ibéjì
|
Gostar
|
Féran
|
Grande
|
Tóbi
|
Grito
|
Igbe
|
Guerra
|
Ogun
|
H
|
|
Harmonia
|
Ìrépo
|
História
|
Ìtàn
|
Hoje
|
Lóní
|
Homem
|
Okunlin
|
I
|
|
Intestino
|
Ìfun
|
Ir
|
Lo
|
Irmã Mais Nova
|
Àbúrò
|
Irmão Mais Velho
|
Ègbón
|
J
|
|
Jantar
|
Onje Alé
|
Joelho
|
Orúnkún
|
Jogar
|
Gibá
|
L
|
|
Lagoa
|
Òsa
|
Lama
|
Erè
|
Laranja
|
Osàn
|
Lavar
|
Fò
|
Leite
|
Wàrà
|
Lêr
|
Kàwé
|
Leste
|
Ìlà Òrùn
|
Levantar
|
Dìde
|
Lingua
|
Ahón
|
Lua
|
Òsupá
|
M
|
|
Macaco
|
Òbo
|
Machado
|
Àáké
|
Mãe
|
Ìyá
|
Mãe-de-Santo
|
Ìyálórìsà
|
Maldoso
|
Buburú
|
Mandioca
|
Pákí
|
Mar
|
Òkun
|
Marrom
|
Àwo Pako
|
Matar
|
Pa
|
Mau
|
Buruku
|
Medo
|
Bèru
|
Mel
|
Oyin
|
Mentira
|
Iró
|
Mês
|
Osù
|
Metade
|
Ààbò
|
Milho
|
Àgbàdo
|
Montanha
|
Òkè
|
Morte
|
Ìkú
|
Muito
|
Púpò
|
Mulher
|
Obinrin
|
Mundo
|
Àiyé
|
N
|
|
Nádega
|
Ìdi
|
Não
|
Owo
|
Não
|
Rárá
|
Nariz
|
Imú
|
Nascer
|
Bi
|
Nascimento
|
Ìbí
|
Ninguém
|
Elìkan
|
Nome
|
Orúko
|
Norte
|
Àríwá
|
Nós
|
Àwa
|
Notícia do Jornal
|
Ìwé Ìrohin
|
O
|
|
Obrigado(a)
|
A dúpé
|
Oeste
|
Ìwò Òrùn
|
Óleo
|
Epo
|
Olho
|
Ojú
|
Ombro
|
Èjìká
|
Ontem
|
Láná
|
Oração
|
Adúrà
|
Origem
|
Ìbere
|
Orixá da Guerra e
Metais
|
Ògún
|
Osso
|
Eegun
|
Ouro
|
Wúrà
|
Ouvido
|
Eti
|
Ouvir
|
Gbó
|
Ovelha
|
Àgòtàn
|
Ovo
|
Eyin
|
P
|
|
Paciência
|
Sùrú
|
Pai
|
Bàbá
|
Pai-de-Santo
|
Bàbálórìsà
|
Palácio
|
Àfin
|
Palmeira
|
Òpè
|
Parentes
|
Arailé
|
Pássaro
|
Eiye
|
Pato
|
Pépéiye
|
Pedra
|
Òkúta
|
Pegar
|
Mú
|
Peito
|
Àiya
|
Peixe
|
Eja
|
Pênis
|
Okó
|
Pensar
|
Rò
|
Pequeno
|
Kékeré
|
Perguntar
|
Berè
|
Perigo
|
Ewu
|
Pescador
|
Apeja
|
Pescoço
|
Òrùn
|
Pimenta
|
Ata
|
Pipoca
|
Gúgúrú
|
Plantar
|
Gbìn
|
Poder
|
Agbára
|
Pombo
|
Eiyelé
|
Porque
|
Nítorípè
|
Prata
|
Fàdákà
|
Preto
|
Dudu
|
Professor
|
Olùkó
|
Pulceira
|
Ide
|
Q
|
|
Quarta-feira
|
Ojó Rú
|
Quebrar
|
Fó
|
Quiabo
|
Ilá
|
Quinta-feira
|
Ojó Bò
|
R
|
|
Raio
|
Aará
|
Raiva
|
Ìbínu
|
Raspar
|
Fá
|
Raspar a Cabeça
|
Fári
|
Rato
|
Eku
|
Rei
|
Oba
|
Relâmpago
|
Aará Òrun
|
Religião
|
Èsin
|
Respeitar
|
Júbà
|
Respeito
|
Ìwà
|
Respirar, Ar, Espaço
|
Òfurufú
|
Responder
|
Dáhùn
|
Reunião
|
Ìpàdé
|
Rio
|
Odò
|
Rir
|
Rérìn
|
Roupa
|
Àso
|
S
|
|
Sábado
|
Ojó Àbáméta
|
Sabão
|
Òsé
|
Sacrifício
|
Rúbo
|
Sair
|
Jáde
|
Sal
|
Iyo
|
Sangue
|
Èjè
|
Sapo
|
Òpolo
|
Segunda-feira
|
Ojó Ajé
|
Semana
|
Òsè
|
Senhor
|
Alagba
|
Sentar
|
Jóko
|
Ser Humano
|
Ènia
|
Sexta-feira
|
Ojó Etí
|
Sim
|
Béèni
|
Sol
|
Oòrùn
|
Sombra
|
Òjìji
|
Sonhar
|
Lála
|
Supremo
|
Olódùmarè
|
Surdo
|
Adití
|
T
|
|
Tartaruga
|
Àjapá
|
Ter
|
Ni
|
Terça-feira
|
Ojó Ìségun
|
Terra
|
Ilè
|
Testa
|
Iwájú orí
|
Todos
|
Gbogbo
|
Tribo
|
Eya
|
Tristeza
|
Ìbanújé
|
Tu
|
Ìwo
|
U
|
|
Umbigo
|
Ìdódò
|
Unha
|
Èkáná
|
Urinar
|
Tò
|
V
|
|
Vaca
|
Malú
|
Vagina
|
Òbo
|
Vento
|
Aféfé
|
Ver
|
Rí
|
Verde
|
Àwo Ewé
|
Vermelho
|
Pupa
|
Vestir
|
Wò
|
Vós
|
Eyin
|
Vovó
|
Ìyá nlá
|
Vovô
|
Bàbá nlá
|
Voz
|
Ohùn
|
YORUBÁ - PORTUGUÊS
A
|
|
A dúpé
|
Obrigado(a)
|
Ààbò
|
Metade
|
Àáké
|
Machado
|
Aará
|
Raio
|
Aará Òrun
|
Relâmpago
|
Àbúrò
|
Irmã Mais Nova
|
Adé
|
Coroa
|
Adie
|
Galinha
|
Adití
|
Surdo
|
Adúrà
|
Oração
|
Aféfé
|
Vento
|
Àfin
|
Palácio
|
Afóju
|
Cego
|
Àga
|
Cadeira
|
Àgbàdo
|
Milho
|
Agbára
|
Poder
|
Agbèdù
|
Estômago
|
Àgbon
|
Coco
|
Agemo
|
Camaleão
|
Àgo Lónan
|
Com Licença
|
Àgòtàn
|
Ovelha
|
Ahón
|
Lingua
|
Àiya
|
Peito
|
Àiyé
|
Mundo
|
Ajá
|
Cão
|
Àjapá
|
Tartaruga
|
Àjé
|
Bruxa
|
Àkàrà Jé
|
Acarajé
|
Àkùko
|
Galo
|
Alagba
|
Senhor
|
Alàyé
|
Explicação
|
Àlubósà
|
Cebola
|
Apá
|
Braço
|
Apeja
|
Pescador
|
Apère
|
Exemplo
|
Arailé
|
Parentes
|
Àríwá
|
Norte
|
Àso
|
Roupa
|
Ata
|
Pimenta
|
Atégùn
|
Brisa
|
Àwa
|
Nós
|
Àwó
|
Cor
|
Àwo Ewé
|
Verde
|
Àwo Ojú Òrun
|
Azul
|
Àwo Pako
|
Marrom
|
Àwodi
|
Gavião
|
Àwon
|
Eles(as)
|
Axé
|
Assim Seja
|
Àya
|
Esposa
|
B
|
|
Bàbá
|
Pai
|
Bàbá nlá
|
Vovô
|
Bàbálórìsà
|
Pai-de-Santo
|
Balùwè
|
Banheiro
|
Béèni
|
Sim
|
Berè
|
Perguntar
|
Bèré
|
Começar
|
Bèru
|
Medo
|
Bi
|
Nascer
|
Buburú
|
Maldoso
|
Buruku
|
Mau
|
D
|
|
Dáda
|
Beleza
|
Dàgbà
|
Crescer
|
Dáhùn
|
Responder
|
Dára
|
Bom
|
Dé
|
Chegar
|
Dìde
|
Levantar
|
Dígí
|
Espelho
|
Dín
|
Fritar
|
Dudu
|
Preto
|
Dúpé
|
Agradecer
|
Dúro
|
De Pé
|
E
|
|
E Káàárò
|
Bom-Dia
|
E Káàsán
|
Boa-Tarde
|
E Kále
|
Boa-Noite
|
Ebi
|
Fome
|
Ebí
|
Família
|
Èdò
|
Fígado
|
Eegun
|
Osso
|
Ègbé
|
Comunidade
|
Ègbón
|
Irmão Mais Velho
|
Ègé
|
Aipim
|
Egúngún
|
Espírito
|
Ehín
|
Dente
|
Èhin
|
Costas
|
Eiye
|
Pássaro
|
Eiyelé
|
Pombo
|
Eja
|
Peixe
|
Èjè
|
Sangue
|
Èjìká
|
Ombro
|
Ejò
|
Cobra
|
Èkáná
|
Unha
|
Eku
|
Rato
|
Èlédà
|
Criador
|
Elìkan
|
Ninguém
|
Èmi
|
Eu
|
Ènia
|
Ser Humano
|
Enu
|
Boca
|
Epo
|
Óleo
|
Epo Pupa
|
Azeite de Dendê
|
Eran
|
Carne
|
Eranko
|
Animal
|
Erè
|
Lama
|
Ére
|
Estátua
|
Erin
|
Elefante
|
Erú
|
Cinza
|
Erú
|
Escravo
|
Èsin
|
Religião
|
Eti
|
Ouvido
|
Èwà
|
Feijão
|
Ewé
|
Folha
|
Ewu
|
Perigo
|
Èwúre
|
Cabra
|
Eya
|
Tribo
|
Eyin
|
Ovo
|
Eyin
|
Vós
|
F
|
|
Fá
|
Raspar
|
Fàdákà
|
Prata
|
Fári
|
Raspar a Cabeça
|
Fé
|
Amar
|
Féran
|
Gostar
|
Fìlà
|
Chapéu
|
Fó
|
Quebrar
|
Fò
|
Lavar
|
Fún
|
Dar
|
Funfun
|
Branco
|
G
|
|
Gbìn
|
Plantar
|
Gbó
|
Ouvir
|
Gbogbo
|
Todos
|
Gé
|
Cortar
|
Gé Irun
|
Cortar o Cabelo
|
Gibá
|
Jogar
|
Gúgúrú
|
Pipoca
|
I
|
|
Ìbanújé
|
Tristeza
|
Ibéjì
|
Gêmeos
|
Ìbere
|
Origem
|
Ìbí
|
Nascimento
|
Ìbínu
|
Raiva
|
Idà
|
Espada
|
Ide
|
Pulceira
|
Ìdi
|
Nádega
|
Ìdódò
|
Umbigo
|
Ifá
|
Adivinhação
|
Ìfun
|
Intestino
|
Igbe
|
Grito
|
Ìgbín
|
Caracol
|
Ihò
|
Buraco
|
Ìjà
|
Briga
|
Ìjábà
|
Acidente
|
Ìjéta
|
Anteontem
|
Iji
|
Árvore
|
Ìka
|
Dedo
|
Ìkú
|
Morte
|
Ilá
|
Quiabo
|
Ìlà Òrùn
|
Leste
|
Ilé
|
Casa
|
Ilè
|
Terra
|
Ilé Okú
|
Cemitério
|
Ìlú
|
Cidade
|
Imú
|
Nariz
|
Inón
|
Fogo
|
Ìpàdé
|
Reunião
|
Ìrépo
|
Harmonia
|
Ìresì
|
Arroz
|
Irin
|
Ferro
|
Iró
|
Mentira
|
Irun
|
Cabelo
|
Ìsinkú
|
Enterro
|
Ìtàn
|
História
|
Ìwà
|
Respeito
|
Iwájú orí
|
Testa
|
Ìwé Ìrohin
|
Notícia do Jornal
|
Ìwo
|
Chifre
|
Ìwo
|
Tu
|
Ìwò Òrùn
|
Oeste
|
Ìyá
|
Mãe
|
Ìyá nlá
|
Vovó
|
Ìyálórìsà
|
Mãe-de-Santo
|
Iyo
|
Sal
|
J
|
|
Jáde
|
Sair
|
Je
|
Comer
|
Jó
|
Dançar
|
Jóko
|
Sentar
|
Júbà
|
Respeitar
|
Juwó
|
Acenar
|
K
|
|
Kàwé
|
Lêr
|
Kékeré
|
Pequeno
|
Kó
|
Aprender
|
Kò Tòpé
|
De Nada
|
Korin
|
Cantar
|
L
|
|
Labalábá
|
Borboleta
|
Lála
|
Sonhar
|
Lálé
|
De Noite
|
Láná
|
Ontem
|
Lo
|
Ir
|
Lóla
|
Amanhã
|
Lóní
|
Hoje
|
Lósàn
|
De Tarde
|
M
|
|
Malú
|
Vaca
|
Malú Ako
|
Boi
|
Mò
|
Conhecer
|
Mu
|
Beber
|
Mú
|
Pegar
|
N
|
|
Nà
|
Bater
|
Ni
|
Ter
|
Ní
|
Falar
|
Ni Àárò
|
De manhã
|
Nínú
|
Dentro
|
Nítorípè
|
Porque
|
O
|
|
Oba
|
Rei
|
Òbe
|
Faca
|
Obinrin
|
Mulher
|
Òbo
|
Macaco
|
Òbo
|
Vagina
|
Òbukó
|
Bode
|
Ode
|
Caçador
|
Odò
|
Rio
|
Odù
|
Destino
|
Odún
|
Ano
|
Òfurufú
|
Respirar, Ar, Espaço
|
Ògá
|
Chefe
|
Ògèdè
|
Banana
|
Ogun
|
Guerra
|
Ògún
|
Orixá da Guerra e
Metais
|
Ohùn
|
Voz
|
Òjìji
|
Sombra
|
Òjò
|
Chuva
|
Ojó Àbáméta
|
Sábado
|
Ojó Àikú
|
Domingo
|
Ojó Ajé
|
Segunda-feira
|
Ojó Bò
|
Quinta-feira
|
Ojó Etí
|
Sexta-feira
|
Ojó Ìségun
|
Terça-feira
|
Ojó Rú
|
Quarta-feira
|
Ojú
|
Olho
|
Ojú Òrun
|
Céu
|
Okan
|
Coração
|
Òkè
|
Montanha
|
Oko
|
Esposo
|
Okó
|
Pênis
|
Òkú
|
Cadaver
|
Òkun
|
Mar
|
Okunlin
|
Homem
|
Òkúta
|
Pedra
|
Olódùmarè
|
Supremo
|
Olórun
|
Deus
|
Olùkó
|
Professor
|
Omi
|
Água
|
Omi Dúdú
|
Café
|
Omo
|
Filho
|
Omodé
|
Criança
|
Onje
|
Comida
|
Onje Àárò
|
Café da Manhã
|
Onje Alé
|
Jantar
|
Onje Òsán
|
Almoço
|
Oòrùn
|
Sol
|
Òpè
|
Palmeira
|
Òpolo
|
Sapo
|
Òrè
|
Amigo(a)
|
Orí
|
Cabeça
|
Orin
|
Cantiga
|
Orúko
|
Nome
|
Òrùn
|
Pescoço
|
Orúnkún
|
Joelho
|
Òsa
|
Lagoa
|
Osàn
|
Laranja
|
Òsé
|
Sabão
|
Òsè
|
Semana
|
Òsí
|
Esquerda
|
Osó
|
Bruxo
|
Osù
|
Mês
|
Òsupá
|
Lua
|
Otí Bìá
|
Cerveja
|
Òtún
|
Direita
|
Òun
|
Ele(a)
|
Owo
|
Não
|
Owó
|
Dinheiro
|
Oyin
|
Mel
|
P
|
|
Pa
|
Matar
|
Pàdé
|
Encontrar
|
Pákí
|
Mandioca
|
Pamó
|
Esconder
|
Paríwò
|
Barulho
|
Pè
|
Chamar
|
Pépéiye
|
Pato
|
Pupa
|
Vermelho
|
Púpò
|
Muito
|
R
|
|
Rà
|
Apodrecer
|
Rárá
|
Não
|
Rérìn
|
Rir
|
Rí
|
Ver
|
Rìn
|
Andar
|
Rò
|
Pensar
|
Rúbo
|
Sacrifício
|
Rúsúrúsú
|
Amarelo
|
S
|
|
Sáré
|
Correr
|
Sè
|
Cozinhar
|
Simi
|
Descansar
|
So
|
Amarrar
|
Sòrò
|
Falar
|
Sùn
|
Dormir
|
Sùrú
|
Paciência
|
T
|
|
Tò
|
Urinar
|
Tóbi
|
Grande
|
Tútù
|
Gelado
|
W
|
|
Wàrà
|
Leite
|
Wè
|
Banho
|
Wò
|
Vestir
|
Wolé
|
Entrar
|
Wúrà
|
Ouro
|
X ( S )
|
|
Saju
|
Antes
|
Sirè
|
Diversão
|
FONTE
Fonte de consulta e
pesquisa
EIYELÉ ÀIYÉ.
Pequeno Vocabulário Yorùbá.
OBS:
Consulta e pesquisa de acordo com o livro "Guia Prático
da Língua Yorùbá"
Professor Fernandez Portugal Filho
Madras Editora
Assinar:
Postagens (Atom)